Zmarł Profesor Ryszard Gryglewski
Z przykrością zawiadamiamy o śmierci Profesora Ryszarda Gryglewskiego, jednego z najwybitniejszych twórców współczesnej farmakologii i farmakologii klinicznej układu krążenia,
laureata tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w 2005 r.
W obliczu śmierci trudno o słowa, które oddawałyby ból i smutek.
Ciężko uwierzyć w stratę.
Pełni empatii, łączymy się z rodziną i bliskimi Profesora,
Rektor, Senat i społeczność akademicka Uczelni.
Profesor urodził się 4 sierpnia 1932 roku w Wilnie. W 1955 roku ukończył Wydział Lekarski AM w Krakowie. Dwa lata później obronił pracę doktorską dotyczącą pochodnych sulfonylomocznika. Już wtedy, niespełna rok po wprowadzeniu pierwszego leku z tej grupy do leczenia cukrzycy typu 2, zwrócił uwagę na ich pozatrzustkowe mechanizmy działania. Od 1965 do 2003 roku kierował Katedrą Farmakologii AM w Krakowie. W roku 1976 roku został profesorem zwyczajnym Wydziału Lekarskiego uczelni.
Główne zainteresowania naukowe Profesora Gryglewskiego koncentrowały się na badaniach roli śródbłonka w regulacji układu krążenia. Ich szczególnie spektakularnym rezultatem było odkrycie prostacykliny w 1976 roku wspólnie z S. Buntingiem, S. Moncadą i sir J.Vane,m. Badania Profesora wykazały, że wydzielanie prostacykliny i EDRF przez komórki śródbłonka jest procesem sprzężonym oraz wyjaśniły wpływ nadtlenków lipidów na biosyntezę prostacykliny. Wyniki badań Profesora Gryglewskiego nad fizjopatologią śródbłonka stanowiły podstawę teorii o roli niedoboru prostacykliny w rozwoju miażdżycy. Niezwykle ważnym polem badań farmakologiczno — klinicznych Profesora Gryglewskiego była analiza wpływu ACE-inhibitorów, statyn, tienopirydyn i niesteroidowych leków przeciwzapalnych na funkcję śródbłonka. Zaowocowały one m.in. pierwszą na świecie informacją o możliwym związku stosowania selektywnych inhibitorów COX‑2 z ryzykiem poważnych powikłań naczyniowo-zakrzepowych. Profesor Gryglewski odkrył, że glukokortykosteroidy hamują syntezę prostaglandyn poprzez zahamowanie uwalniania kwasu arachidonowego z fosfolipidów błonowych i wspólnie z prof. Andrzejem Szczeklikiem wyjaśnił związek zażywania aspiryny z napadami astmy oskrzelowej. Wykazał również trombolityczne działanie leków przeciwpłytkowych: tiklopidyny i klopidrogrelu. Opisał także paradoks prozakrzepowego działania t‑PA i streptokinazy. Naukowe wizjonerstwo Profesora Gryglewskiego stworzyło innym badaczom podstawy do wielu ważnych odkryć, w tym m.in. tromboksanu A2 i lipokortyny oraz identyfikacji EDRF jako tlenku azotu.
Profesor Gryglewski opublikował ponad 400 prac oryginalnych, z czego wiele w najznakomitszych pismach naukowych (Nature, NEJM, Lancet, Science) i był jednym z najczęściej cytowanych polskich naukowców w ostatnim 50 — leciu. Uznanie światowej pozycji naukowej Profesora Gryglewskiego dokumentuje 8 tytułów Doktora Honoris Causa nadanych przez krajowe, europejskie i amerykańskie uczelnie medyczne, tytuły członka honorowego wielu krajowych i międzynarodowych towarzystw naukowych oraz udział w kilkunastu komitetach redakcyjnych prestiżowych czasopism naukowych światowej rangi.
Profesor Gryglewski był Honorowym Przewodniczącym Fundacji Jagiellonian Medical Research Center. członkiem zwyczajnym PAN. Pełnił wiele funkcji w organizacjach o charakterze europejskim i światowym, w tym m.in eksperta WHO w Komitecie Leków, wiceprezydenta IUPHAR i dyrektora NATO Advances Study Course. W latach 1981–84 pełnił funkcje Rektora AM im. Mikołaja Kopernika w Krakowie.
Profesor Gryglewski został uhonorowany za osiągnięcia naukowe o wielkim znaczeniu dla współczesnej farmakologii i medycyny klinicznej m.in.: Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, tytułem Gloria Medicine i Medicus Magnus oraz Krzyżem Komandorskim Polonia Restituta i Wielkim Krzyżem C Polonia Restituta.
Profesor Gryglewski był wielokrotnie zapraszany z wykładami plenarnymi przez środowisko naukowe Uniwersytetu Medycznego Łodzi.