Aktualności

Zmarł Profesor Ryszard Gryglewski


Z przykroś­cią zaw­iadami­amy o śmier­ci Pro­fe­so­ra Ryszar­da Gry­glewskiego, jed­nego z najwybit­niejszych twór­ców współczes­nej far­makologii i far­makologii klin­icznej układu krąże­nia,
lau­re­a­ta tytułu dok­to­ra hon­oris causa Uni­w­er­syte­tu Medy­cznego w Łodzi w 2005 r.

W obliczu śmier­ci trud­no o słowa, które odd­awały­by ból i smutek.
Ciężko uwierzyć w stratę.
Pełni empatii, łączymy się z rodz­iną i bliski­mi Pro­fe­so­ra,
Rek­tor, Sen­at i społeczność aka­demic­ka Uczel­ni. 

Pro­fe­sor urodz­ił się 4 sierp­nia 1932 roku w Wilnie. W 1955 roku ukończył Wydzi­ał Lekars­ki AM w Krakowie. Dwa lata później obronił pracę dok­torską doty­czącą pochod­nych sul­fony­lo­moczni­ka. Już wtedy, niespeł­na rok po wprowadze­niu pier­wszego leku z tej grupy do leczenia cukrzy­cy typu 2, zwró­cił uwagę na ich poza­trzustkowe mech­a­nizmy dzi­ała­nia. Od 1965 do 2003 roku kierował Kat­e­drą Far­makologii AM w Krakowie. W roku 1976 roku został pro­fe­sorem zwycza­jnym Wydzi­ału Lekarskiego uczel­ni.

Główne zain­tere­sowa­nia naukowe Pro­fe­so­ra Gry­glewskiego kon­cen­trowały się na bada­ni­ach roli śród­błon­ka w reg­u­lacji układu krąże­nia. Ich szczegól­nie spek­taku­larnym rezul­tatem było odkrycie prosta­cyk­liny w 1976 roku wspól­nie z S. Buntingiem, S. Mon­cadą i sir J.Vane,m. Bada­nia Pro­fe­so­ra wykaza­ły, że wydzielanie prosta­cyk­liny i EDRF przez komór­ki śród­błon­ka jest pro­ce­sem sprzężonym oraz wyjaśniły wpływ nadtlenków lipidów na biosyn­tezę prosta­cyk­liny. Wyni­ki badań Pro­fe­so­ra Gry­glewskiego nad fizjopa­tologią śród­błon­ka stanow­iły pod­stawę teorii o roli niedoboru prosta­cyk­liny w roz­wo­ju miażdży­cy. Niezwyk­le ważnym polem badań far­mako­log­iczno — klin­icznych Pro­fe­so­ra Gry­glewskiego była anal­iza wpły­wu ACE-inhibitorów, statyn, tienopiry­dyn i nies­teroid­owych leków prze­ci­wza­pal­nych na funkcję śród­błon­ka. Zaowocow­ały one m.in. pier­wszą na świecie infor­ma­cją o możli­wym związku stosowa­nia selek­ty­wnych inhibitorów COX‑2 z ryzykiem poważnych powikłań naczyniowo-zakrzepowych. Pro­fe­sor Gry­glews­ki odkrył, że glukoko­rtykos­teroidy hamu­ją syn­tezę prostaglan­dyn poprzez zahamowanie uwal­ni­a­nia kwa­su arachi­donowego z fos­folipidów błonowych i wspól­nie z prof. Andrze­jem Szczek­likiem wyjaśnił związek zaży­wa­nia aspiryny z napada­mi ast­my oskrzelowej. Wykazał również trom­boli­ty­czne dzi­ałanie leków prze­ci­w­płytkowych: tik­lopi­dyny i klopidro­gre­lu. Opisał także paradoks proza­krzepowego dzi­ała­nia t‑PA i strep­tok­i­nazy. Naukowe wiz­jon­erst­wo Pro­fe­so­ra Gry­glewskiego stworzyło innym badac­zom pod­stawy do wielu ważnych odkryć, w tym m.in. trom­bok­sanu A2 i lipoko­rtyny oraz iden­ty­fikacji EDRF jako tlenku azo­tu.

Pro­fe­sor Gry­glews­ki opub­likował pon­ad 400 prac ory­gi­nal­nych, z czego wiele w najz­nakomit­szych pis­mach naukowych (Nature, NEJM, Lancet, Sci­ence) i był jed­nym z najczęś­ciej cytowanych pol­s­kich naukow­ców w ostat­nim 50 — leciu. Uznanie świa­towej pozy­cji naukowej Pro­fe­so­ra Gry­glewskiego doku­men­tu­je 8 tytułów Dok­to­ra Hon­oris Causa nadanych przez kra­jowe, europe­jskie i amerykańskie uczel­nie medy­czne, tytuły człon­ka hon­orowego wielu kra­jowych i między­nar­o­dowych towarzys­tw naukowych oraz udzi­ał w kilku­nas­tu komite­tach redak­cyjnych prestiżowych cza­sop­ism naukowych świa­towej ran­gi.

Pro­fe­sor Gry­glews­ki był Hon­orowym Prze­wod­niczą­cym Fun­dacji Jagiel­lon­ian Med­ical Research Cen­ter. członkiem zwycza­jnym PAN. Pełnił wiele funkcji w orga­ni­za­c­jach o charak­terze europe­jskim i świa­towym, w tym m.in eksper­ta WHO w Komite­cie Leków, wiceprezy­den­ta IUPHAR i dyrek­to­ra NATO Advances Study Course. W lat­ach 1981–84 pełnił funkc­je Rek­to­ra AM im. Mikoła­ja Koperni­ka w Krakowie.

Pro­fe­sor Gry­glews­ki został uhonorowany za osiąg­nię­cia naukowe o wielkim znacze­niu dla współczes­nej far­makologii i medy­cyny klin­icznej m.in.: Nagrodą Fun­dacji na rzecz Nau­ki Pol­skiej, tytułem Glo­ria Med­i­cine i Medicus Mag­nus oraz Krzyżem Koman­dorskim Polo­nia Resti­tu­ta i Wielkim Krzyżem C Polo­nia Resti­tu­ta.

Pro­fe­sor Gry­glews­ki był wielokrot­nie zapraszany z wykłada­mi ple­narny­mi przez środowisko naukowe Uni­w­er­syte­tu Medy­cznego Łodzi.

 

  • Opublikowano: 3 lutego 2023
Podziel się na:
godło Polski

Uni­w­er­sytet Medy­czny w Łodzi
Ale­ja T. Koś­ciusz­ki 4
90–419 Łódź
NIP 7251843739
REGON 473073308

BIP